ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ
Α΄ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠ. ΑΘΗΝΩΝ
Β΄ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠ. ΑΘΗΝΩΝ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ
Με την ευκαιρία της
Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας
Οκτώβριος 2011
Ομιλητές
Γεώργιος Χριστοδούλου
Ομότιμος Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών
Επίτιμος Πρόεδρος Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας
Αντιπρόεδρος για την περιοχή Ευρώπης, Παγκόσμια Ομοσπονδία Ψυχικής Υγιεινής
Ελευθέριος Λύκουρας
Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών
Διευθυντής της Β΄ Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν»
Γεώργιος Παπαδημητρίου
Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών
Διευθυντής της Α΄ Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Αιγινήτειο Νοσοκομείο
Δημήτριος Πλουμπίδης
Αναπλ. Καθηγητής Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας
Συνεργαζόμενοι Φορείς
Ψυχιατρική Εταιρεία Ανατολικής Ευρώπης και Βαλκανίων (ΡΑΕΕΒ)
Εταιρεία Προληπτικής Ψυχιατρικής
Association of Families of People with Mental Illness (EUFAMI)
ΔΥΨΑ (Δικαιώματα και Υποχρεώσεις Ψυχικώς Ασθενών)
ΚΙΝΑΨΥ (Κίνηση Αδελφών Ατόμων με Προβλήματα Ψυχικής Υγείας)
Ελληνική Διπολική Οργάνωση
ΣΟΨΥ (Σύλλογος Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία)
Επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην ψυχική υγεία του πληθυσμού
Διεθνή δεδομένα
Οικονομικές κρίσεις (κραχ του ’29 στις ΗΠΑ, οικονομική κατάρρευση των πρώην σοβιετικών χωρών στις αρχές του ’90, Ασιατική οικονομική κρίση στο τέλος του ’90) οδήγησαν σε δραματική αύξηση αυτοκτονιών, ανθρωποκτονιών, γενικής νοσηρότητος, θανάτων και κατάθλιψης
Υπάρχει συσχέτιση φτώχειας και ψυχικών διαταραχών
Στις χώρες της Ανατολικής Ασίας, ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης παρατηρήθηκε σε συνάρτηση με την ανεργία σημαντική αύξηση αυτοκτονιών
(Uutela, 2010)
Στην Ευρώπη παρατηρήθηκε αύξηση των πρώϊμων θανάτων από σκόπιμα βίαια αίτια (συμπεριλαμβανομένης και της αυτοκτονίας)
Στις ψυχικές και ψυχοπαθολογικές επιπτώσεις της ανεργίας περιλαμβάνονται:
Δυσφορία
Κατάθλιψη
Άγχος
Ψυχοσωματικά συμπτώματα
Μείωση της ευεξίας
Μείωση της αυτοεκτίμησης
Όσο πιο μακρά είναι η διάρκεια της ανεργίας, τόσο πιο βαρειές είναι οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία.
Οι επιπτώσεις της ανεργίας στην ψυχική υγεία είναι δυσμενέστερες σε χώρες με ασθενείς οικονομίες και σε χώρες που έχουν ανεπαρκές σύστημα προστασίας των ανέργων.
(Uutela, 2010)
Υπάρχει συσχέτιση οικονομικής δυσπραγίας και κατάθλιψης.
Έρευνα σε 26 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έδειξε ότι σε κάθε αύξηση κατά 1% της ανεργίας αντιστοιχεί αύξηση κατά 0,79% στις αυτοκτονίες και κατά 0,79% στις ανθρωποκτονίες. Αντίθετα, τα τροχαία ατυχήματα μειώνονται κατά 1,39%.
(Stuckler et al. 2009)
Τα προγράμματα κοινωνικής στήριξης μπορούν να προφυλάξουν από αυτοκαταστροφή
Όταν υπάρχουν ενεργά προγράμματα στήριξης της αγοράς εργασίας που αποσκοπούν στη διατήρηση των θέσεων εργασίας και επανένταξη των απολυμένων, υπάρχει σημαντική μείωση των αυτοκτονιών.
Ελληνικά δεδομένα
Σημαντική συσχέτιση μεταξύ ποσοστού ανεργίας και επισκέψεων στα εξωτερικά ιατρεία και το τμήμα επειγόντων του Αιγινητείου Νοσοκομείου
Το ποσοστό ανεργίας βρέθηκε να συσχετίζεται θετικά με
• ανθρωποκτονίες
• διαζύγια
(στοιχεία 1981-2008)
Το μέσο εισόδημα συσχετίζεται αρνητικά με το ποσοστό αυτοκτονιών
Η ανεργία συσχετίζεται θετικά με το ποσοστό ανθρωποκτονιών (όχι με το ποσοστό αυτοκτονιών)
(Γιωτάκος, 2011)
Περικοπή των δαπανών για την ψυχική υγεία
Το θέμα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και γενικά της βελτίωσης των συνθηκών παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας στους Έλληνες πολίτες έχει περάσει από επώδυνες διαδρομές για όλους μας, με αποκορύφωμα την οδυνηρή, και σε όλους γνωστή, ιστορία της Λέρου. Δεν θέλουμε να ξαναγυρίσουμε σε αυτή την κατάσταση και δεν θέλουμε η όλη προσπάθεια της ημιτελούς ψυχιατρικής μεταρρύθμισης να καταλήξει στη δημιουργία μικρών μονάδων τύπου Λέρου στην κοινότητα.
Η δραματική περικοπή δαπανών για την ψυχική υγεία που σε πολλές περιπτώσεις φθάνει το 50%, δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα, τόσο για το προσωπικό που θα απολυθεί, προ παντός όμως για τους ασθενείς που έχουν αποασυλοποιηθεί. Τι θα γίνουν αυτοί οι ασθενείς; Θα ξαναγυρίσουν στο ψυχιατρείο; Θα ενταχθούν σε μεγαλύτερους «ξενώνες» (μικρογραφίες ψυχιατρείων); Θα παραμείνουν σε υποβαθμισμένους ξενώνες;
Η υποχρηματοδότηση της ψυχικής υγείας υπάρχει κίνδυνος να οδηγήσει σε :
Αναστολή της ανάπτυξης της πρωτοβάθμιας φροντίδας ψυχικής υγείας, που είναι το φίλτρο για την αποτροπή εισόδου των ασθενών στα ψυχιατρεία
Υποβάθμιση της ποιότητας των προσφερομένων υπηρεσιών (όπως αναπτύχθηκε παραπάνω)
Επικρίσεις και κυρώσεις από τις αρμόδιες αρχές της ΕΕ που έχουν θέσει το πρόγραμμα ψυχιατρικής μεταρρύθμισης «υπό επιτήρησιν»
Έκθεση της Ελληνικής επιστημονικής κοινότητας στον κίνδυνο επιθέσεων ή και αποκλεισμού από τις διεθνείς επιστημονικές οργανώσεις (όπως έχει απειληθεί πολλές φορές στο παρελθόν)
Οικονομική επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού από τις υποτροπές των ασθενών και την ανάγκη που θα προκύψει για ενδονοσοκομειακή φροντίδα
Προπαντός όμως, μεγάλη οδύνη στους ανθρώπους που νοσούν και που θα νοσήσουν από ψυχικές διαταραχές στο μέλλον.
Η περικοπή 36,8 εκατομ. Ευρώ από τον ΚΑΕ 2544, σύμφωνα με την απόφαση 000 15 00207 / 26.8.11 του Υπουργού Οικονομικών, δηλ. μείωση περίπου 50% των κονδυλίων, θα οδηγήσει στη διακοπή λειτουργίας και στη δραματική υποβάθμιση των δομών των ΜΚΟ που λειτουργούν στο χώρο της ψυχικής υγείας. Όσες από αυτές τις δομές δεν έχουν κατορθώσει να καλύψουν τα κενά με άλλες πηγές χρηματοδότησης (π.χ. κοινοτικά προγράμματα) θα αναγκασθούν να κλείσουν.
Την ίδια στιγμή που κλείνουν ή «συνενώνονται» φορείς από τον δραστικό περιορισμό πόρων (π.χ. Οικοτροφείο Λιβαδειάς και άλλες δομές του Ελληνικού Κέντρου Ψυχικής Υγιεινής) και κινδυνεύουν οι ασθενείς να βρεθούν στο δρόμο, διατίθενται μεγάλα ποσά κοινοτικών κονδυλίων σε προγράμματα εποπτείας και «υποστήριξης» των δράσεων στο χώρο της ψυχικής υγείας (Κοκκινάκος, 2011). Δεν υπάρχει, δηλαδή, ιεράρχηση των προτεραιοτήτων.
Παρακράτηση συντάξεων για νοσήλια
Με απόφαση του Υπουργού Υγείας (Α.Π. Π3β/Φ. ΓΕΝ/Γ.Π. ΟΙΚ./27.7.11) προβλέπεται παρακράτηση μέρους των συντάξεων των περιθαλπομένων σε δημόσια ιδρύματα χρόνιας παραμονής και σε εξωνοσοκομειακές στεγαστικές δομές, για νοσήλια. Η παρακράτηση φθάνει μέχρι 80%. Πρόκειται για ένα πολύ σκληρό και εξουθενωτικό μέτρο, και φυσικά το «κούρεμα» της φτωχοσύνταξης του συνανθρώπου μας που είχε την ατυχία να νοσήσει από ψυχικό νόσημα δεν πρόκειται να επιλύσει το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας.
Αναπηρικές συντάξεις του ΙΚΑ
Υπάρχει η πληροφορία (Χειλάκος, 2011) ότι για να εκτιμηθεί ο βαθμός αναπηρίας θα πρέπει να υπάρχει νοσηλεία σε ψυχιατρικό τμήμα Νοσοκομείου κατά την τελευταία διετία. Αν η πληροφορία αυτή αληθεύει, το μέτρο αυτό είναι κάθετα αντίθετο σε κάθε θεραπευτική λογική.
“Anthology of Greek Psychiatric Texts”
Το βιβλίο αυτό, που προβάλλει την Ελληνική ψυχιατρική επιστήμη, διατέθηκε σε 10.000 αντίτυπα στους συνέδρους από όλο τον κόσμο που πήραν μέρος στο Παγκόσμιο Συνέδριο Ψυχιατρικής που έγινε στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής από 18 έως 22 Σεπτεμβρίου 2011.
Το βιβλίο εκδόθηκε από την Παγκόσμια Ψυχιατρική Εταιρεία με επιμέλεια των καθηγητών Γ. Χριστοδούλου, Δ. Πλουμπίδη και Θ. Καράβατου, με χρηματοδότηση του Ιδρύματος Λίλιαν Βουδούρη. Βασίζεται σε μεγάλο μέρος στο αντίστοιχο Ελληνικό βιβλίο «Ανθολόγιο Ελληνικών Ψυχιατρικών Κειμένων» που εκδόθηκε από την Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία το 2006.
Ο πρέσβυς της Ελλάδος στο Μπουένος Άιρες κ. Μιχαήλ Χριστίδης, οργάνωσε ειδική εκδήλωση στην πρεσβεία για την προώθηση του βιβλίου και η υποδοχή του βιβλίου από την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα ήταν πρωτοφανής, εκδηλώθηκε μάλιστα και ενδιαφέρον για τη μετάφρασή του στα Ισπανικά.
Το βιβλίο “Anthology of Greek Psychiatric Texts” είναι αναρτημένο στο διαδίκτυο, στην ιστοσελίδα της Ψυχιατρικής Εταιρείας Ανατολικής Ευρώπης και Βαλκανίων (www.paeeb.com) (editions).
Ο λόγος που αναφερόμαστε σε αυτό το βιβλίο είναι ότι μέσα στον καταιγισμό των δυσάρεστων γεγονότων που μας συμβαίνουν τελευταία, υπάρχουν και μερικά που προβάλλουν τη χώρα μας και μας κάνουν περήφανους.
Καθηγ. Γεώργιος Χριστοδούλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου