Θέτοντας Όρια (Μετάφραση 24/06/07)

Setting Boundaries – Θέτοντας Όρια. (Μετάφραση 24/06/07)

Από την Amy C. White

Ως επικεφαλής της ομάδας στήριξης ενήλικων παιδιών και αδελφών στην ΝΑΜΙ από το 1994, είχα την τιμή να ακούσω κυριολεκτικά εκατοντάδες αδέλφια να μοιράζονται τις σκέψεις τους, για το πως επηρέασε την ζωή τους το γεγονός ότι έχουν αδελφό με πρόβλημα ψυχικής νόσου.

Το να θέτει κανείς τα όριά του είναι ούτως ή άλλως δύσκολο για κάθε άνθρωπο. Μπορεί να γίνει ιδιαίτερα δύσκολο για αυτόν που έχει ένα αδελφό με πρόβλημα ψυχικής υγείας. Η δυσκολία να θέσει κανείς τα όριά του μπορεί να είναι αποτέλεσμα μιας σειράς από λανθασμένες υποθέσεις.

1) Τα αδέρφια μπορούν να υποθέτουν ότι η εμπειρία με ένα άρρωστο οικογενειακό μέλος είναι κοινή για όλους και αν κανένας δεν θέτει τα όριά του, θα ήταν εγωιστικό να τα θέσει για τον εαυτό του.

2) Μια δεύτερη λανθασμένη υπόθεση που συχνά γίνεται, είναι ότι κανένας δεν «θα έπρεπε» να επηρεάζεται από την ψυχική ασθένεια, εκτός από τον ίδιο το ψυχικά άρρωστο. Αυτή η δεύτερη υπόθεση, γενικά βασίζεται στα αισθήματα ντροπής που νιώθει κανείς όταν έχει κάποιο προσωπικό ζήτημα με την ψυχική υγεία.

Tα αισθήματα ντροπής ενισχύονται από τους γονείς που όντας σε κατάσταση άγχους και έντασης από τις ανάγκες του αδελφού που έχει το πρόβλημα, δεν έχουν την ενέργεια και το κουράγιο να ασχοληθούν με τα αισθήματα του αδελφού που είναι καλά. Αν οι γονείς δεν ασχοληθούν με τα δικά τους πολύπλοκα συναισθήματα δεν θα μπορέσουν εύκολα να ασχοληθούν και με τα συναισθήματα του αδελφού που δεν έχει το πρόβλημα ψυχικής υγείας.

Τα αδέλφια έχουν εμπειρίες μοναδικές που διαφέρουν σημαντικά η μια από την άλλη και έχουν σχέση με παράγοντες όπως: το πόσο κοντά ήταν το ένα με το άλλο πριν την εμφάνιση της νόσου, την σειρά γέννησης των αδελφών, την αποδοχή της θεραπείας του ψυχικά άρρωστου αδελφού και ίσως το πιο σημαντικό την εκπαίδευση των γονιών για την ψυχική υγεία και αρρώστια αλλά και το κουράγιο τους να εξερευνήσουν τα δικά τους συναισθήματα και την συμπεριφορά τους απέναντι στο υγιές παιδί τους.

Το να ζούμε την ζωή μας και να βρίσκουμε την χαρά στην καθημερινότητά μας, παρά την αρρώστια ανθρώπων που αγαπάμε, είναι ευθύνη μας σαν ανθρώπινα όντα.

Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ανάγκη να θέσουμε τα όριά μας. Δεν πιστεύω ότι βρισκόμαστε εδώ για να ζήσουμε σε αυτή την ζωή, την ζωή κάποιου άλλου.

Αλλά, όταν υπάρχει αρκετή ενοχή που είμαστε υγιής και μεγάλη δραστηριότητα καταναλώνεται στο να γιατρέψουμε ή να σώσουμε τον ψυχικά άρρωστο συχνά «ξεχνάμε» να ζήσουμε και να έχουμε την δική μας ζωή.

Τα παρακάτω είναι κάποιες προτάσεις που επαναλαμβάνω στα μέλη των ομάδων μας, επανειλημμένα. Γιατί φαίνεται ότι αγγίζουν θέματα που τους διαφεύγουν:

Να έχετε μια Υπέροχη Ζωή! Όλοι οι άνθρωποι έχουν «κάτι». (δηλαδή κάποιο μικρότερο ή μεγαλύτερο πρόβλημα που τους βασανίζει στην ζωή)

Αυτή που ζείτε είναι μια πρόκληση που διαρκεί μια ζωή, μην ζείτε σε φάσεις «κρίσεων» ή όχι

Βγάλτε το χέρι σας από εκεί που καιει. Οι υγιείς άνθρωποι ξέρουν πότε να αφήνουν τα πράγματα και πότε να τα αφήνουν το θεό («Let go and let God»)

Σταμάτα να αναλύεις συνέχεια το γιατί και πως.

Ρώτα σοβαρά τον εαυτό σου «Μπορώ να μιλήσω για τα δικά μου όνειρα και στόχους;» ή συνέχεια επιστρέφω για να ασχοληθώ με τον ψυχικά άρρωστο συγγενή ? Τι αποφεύγω στην ζωή μου?
Το να χτίσουμε την δική μας ζωή είναι δύσκολο. Όσο και δύσκολο να είναι να ασχοληθεί κανείς με την υγεία κάποιου άλλου, είναι ορισμένες φορές ευκολότερο από το να κοιτάξουμε τον εαυτό μας και να σχεδιάσουμε την ζωή μας.

Δεν μπορούμε να εμποδίσουμε άσχημα πράγματα να γίνουν στους αγαπημένους μας, ακόμα και αν τους προσέχουμε 24/μέρα. Δεν είμαστε Θεοί και δεν μπορούμε να γιατρέψουμε άλλους ανθρώπους, ιδιαίτερα αν δεν θέλουν οι ίδιοι να θεραπευτούν.

Προσπάθησε να μην επιδιώκεις να είσαι τέλειος. Συχνά οι άνθρωποι προσπαθούν να ασχοληθούν με τα αισθήματά τους με ένα ελεγχόμενο και λογικό τρόπο. Είναι εντάξει να «στεναχωρηθείς» κάποτε, η ψυχική ασθένεια στην οικογένεια είναι ένα ιδιαίτερα στενάχωρο ζήτημα. Το να έχεις αισθήματα δεν σημαίνει ότι έχεις πρόβλημα.

Σταμάτα να βρίσκεις νέους ανθρώπους να φροντίσεις. Αυτό μπορεί να είναι το πιο δύσκολο. Έχουμε συνηθίσει τόσο πολύ προσπαθώντας να ζήσουμε την ζωή των άλλων για λογαριασμό τους, εν μέρη λόγω συμπαράστασης και εν μέρη από φόβο να ζήσουμε την δική μας, που έχουμε μια τάση να βρούμε νέους ανθρώπους να φροντίζουμε. Σταμάτα αυτήν την συμπεριφορά. Τα οφέλη του να ζει κανείς την ζωή του είναι τεράστια.

Θέματα ορίων γίνονται πολύ επίπονα να αγνοήσει κανείς όταν το υγιές μέλος αντιμετωπίζει το φόβο για το τι θα συμβεί όταν οι γονείς θα γεράσουν ή θα πεθάνουν. Τίθεται ένα ερώτημα με το ποια θα είναι η ευθύνη τους απέναντι στον αδερφό τους. Συχνά οι συζητήσεις εξερευνούν για το πως να χειρίζεται κανείς το φόβο αυτού του τύπου, ανοίγοντας ανοιχτές ειλικρινείς συζητήσεις, με τους ζώντες γονείς σχετικά με οικονομικούς πόρους και προσδοκίες.

Το να εξετάζει κανείς τα αισθήματά του, να προκαλεί κανείς ανοιχτή συζήτηση για αυτά τα συναισθήματα με ανθρώπους στους οποίους μπορείς να ανοιχτείς με ασφάλεια και ο γενικότερος σχεδιασμός ωφελούν ιδιαίτερα.

Τελικά αυτά τα βήματα οδηγούν σε καθαρά όρια για κάποιον και επιτρέπουν στην σχέση με τον άρρωστο αδερφό να αποκτήσει μια θέση, χωρίς να καταναλώσει όλη την ζωή ή να εμποδίσει κάποιον από το να σχεδιάσει την ζωή του επειδή πρέπει να είναι άμεσα διαθέσιμος για την περίπτωση της επόμενης κρίσης.